Diaconiepagina Leids Kerkblad, juni 2010

Viering van 20 jaar diaconaal werk in Roemenië!

Hoe het begon
Vertegenwoordigers van de Leidse Hervormde Diaconie legden in augustus 1988 het eerste contact met het predikantenechtpaar Denes en Ilona Fülöp van de Burchtkerk in Targu Mures in Roemenië. Na de revolutie in 1989 werd door het kerkbestuur van de Burchtkerk de Fundatia Lazarenum opgericht, een diaconale stichting die net als de Diaconie van de Protestantse gemeente Leiden in De Bakkerij, “helpt, waar geen helper is”. De Leidse Diaconie was vanaf het begin betrokken bij de hulpverleningsprojecten van de Fundatia. Er werd geld ingezameld (o.a. een Avondmaalsproject), kleding, medicijnen en meubilair gestuurd en er werd hulp gegeven aan de hartkliniek Procardia. Bovendien ontstonden er contacten tussen Leidse en Leiderdorpse wijkgemeenten en Roemeense dorpen en gingen scholen een partnerschap aan. Vanuit De Bakkerij werden jongerenwerkvakanties georganiseerd en Roemeense gasten kwamen naar Leiden. Het diaconale werk van de Fundatia Lazarenum is haast enig in zijn soort in Roemenië, een land dat nog steeds in een achterstandsituatie verkeert.

Vooruitgang?
Wij, 15 mensen, allen op een of andere wijze betrokken bij het diaconale werk in Roemenië, reisden naar Targu Mures en logeerden in het Peter Bodhuis, een diaconaal centrum, conferentieoord en opleiding voor verpleegkundigen, met accommodatie voor gasten. De eerste indruk van de stad was hoopvol. Targu Mures ziet er beter uit dan twee jaar geleden. Nieuwe -ook dure- auto’s, geen oude bussen meer en modern geklede mensen. De Romavrouwen in veelkleurige lange rokken, glimmende blouses en hoofddoeken; de meisjes met lange vlechten met linten, de mannen in zwarte pakken met grote zwarte hoeden. Er zijn veel meer winkels en terrassen met goede stoelen of loungebanken. Maar de ogenschijnlijke vooruitgang heeft ook een keerzijde: de toch al niet hoge salarissen en de pensioenen van ambtenbaren worden bijvoorbeeld met 25% verlaagd. In het hele land werd daartegen gedemonstreerd. De balans tussen leven en overleven is nog steeds erg kwetsbaar en onzeker. Daarom is steun en hulp vanuit Leiden nog altijd nodig en welkom.

De Leidse straat
In twee busjes gingen we naar Trei Sate. Even buiten de stad verrijzen steeds meer nieuwe huizen. Ook hier vooruitgang. We reden door groene heuvels, met af en toe een herder met een schaapskudde. Via goede wegen bereikten we de Leidse Straat. Daar worden in 4 huizen mensen opgevangen, die dakloos waren. Het project is een initiatief van de JongerenWerkVakantie (JWV), in 2002. Het eerste huis is opgeknapt, deels door de jongeren van de JWV, met een bijdrage van Fonds 1818. Beneden zijn een groepsruimte, een keuken, douches en toiletten. Boven zijn twee slaapzalen. Daar wonen ook Clara en Bela, de eerste bewoners van de Leidse Straat. In het tweede huis wonen twee mannen. Het derde huis is nieuw en staat op de plaats van een door de JWV afgebroken huis. Het moet binnen nog afgewerkt worden. In de grote tuin zal groenten gekweekt worden voor eigen gebruik en verkoop. Bij het vierde huis (gezin met blinde vader) is er een stal met biggetjes, ook voor de verkoop. We bezochten het steenfabriekje, eveneens een project waarmee de bewoners geld kunnen verdienen. De JWV, nu M25 Roemenië, draagt al jarenlang haar steentje bij aan de opbouw en ontwikkeling van de Leidse Straat.

Het Casa Diaconala
Het bejaardenhuis Casa Diaconala werd gebouwd voor 25 mensen; er wonen nu 43 bejaarden en er staan er 285 op de wachtlijst! Beneden is een doorbraak gemaakt naar het kindertehuis Lidiahome, waar geen nieuwe kinderen meer opgenomen worden. Zo zijn meer kamers gecreëerd. De bejaarden zijn veelal bedlegerig en delen een kamer. Naar Hollandse maatstaven is hun situatie schrijnend. Maar als je bedenkt dat er in Roemenië nauwelijks zorg is voor ouderen en dat de bejaardenhuizen die er zijn heel erg slecht zijn…In het Casa worden de mensen goed en liefdevol verzorgd in een huiselijke omgeving. Bovendien komt een aantal mensen hier eten en is er Tafeltje Dekje. Er zijn plannen om kamers bij te bouwen in de tuin van het Lidiahome.

Het Picihuis
We bezochten ook het Picihuis, voor de opvang van straatkinderen. Er werden cadeautjes uitgedeeld aan de kinderen. Na schooltijd worden hier 20 kinderen opgevangen, met een maaltijd, huiswerkbegeleiding en allerlei activiteiten. Op de eerste etage worden 3 kamers verhuurd aan studenten.

God heeft ons niet vergeten
Op zondag 9 mei waren we bij een feestelijke dienst in de Burchtkerk. Voorganger was ds. Lazslo Tökés. Met hem begon in 1989 de revolutie. Thema van de dienst was: ‘God heeft ons niet vergeten’. In de preek, die naderhand vertaald werd, werd ingegaan op het Europese jaar van armoede en sociale uitsluiting. Twintig jaar geleden was armoede en uitsluiting heel actueel in Targu Mures. Er was tekort aan alles en de Hongaren werden achtergesteld. Het contact met de mensen uit Leiden was echter ‘een teken dat God zijn volk niet vergeet’ en het is goed om dat nu te gedenken. Ilona Fülöp bedankte voor de samenwerking met de Diaconie van Leiden, die voor het diaconale werk in Targu Mures voorbeeld en stimulans was. Belangrijke personen waren daarbij ds. Anton Dronkers en Jacqueline Schoonwater. De Diaconie kreeg daarom een koperen plaquette met de Burchtkerk en De Bakkerij.

Toespraak door ds. Anton Dronkers, vertaald door ds. Istvan Lorincz - foto: Ton Snepvangers

Ds. Anton Dronkers memoreerde hoe in 1988 vier Leidenaren terecht kwamen in Targu Mures. Wat lang geleden begon als een ontmoeting van vreemden werd voor velen een hechte vriendschap, waarin ook kerkelijke gemeenten actief werden betrokken. Zijn collega Denes Fülöp was een zeer belangrijke stimulans voor het diaconale werk. De Diaconie in De Bakkerij was bij alle initiatieven nauw betrokken, uitgaande van de boodschap in Mattheus 25. ‘Het is goed om even stil te staan bij een samenwerking van 20 jaar’, aldus Dronkers. ‘Niet omdat vriendelijke mensen in Leiden arme mensen in Roemenië zijn gaan helpen; wél omdat we ons mogen verheugen over de gezamenlijke plannen en het uitvoeren daarvan en dat echte diaconale hulp méér is dan het geven van geld en goederen’.

Een grote verrassing was tenslotte de cheque van 15.000 euro van de Leidse Stichting De Carolusgulden, die 3 jongeren, die meegingen met M25 Roemenië, aanboden aan de Fundatia Lazarenum, voor hulp aan bejaarden in een ontwikkelingsland. Na de dienst ontmoetten oude bekenden elkaar onder de koffie en tijdens het buffet in het Casa Diaconala.

Geweldige reis

De reizigers in de tuin van het Casa Diaconala

Een aantal reizigers vertrok kort daarna. De anderen maakten ondermeer een uitstapje naar het oude stadje Sighisoara. We legden de bloemen die Jacqueline kreeg op het graf van Denes Fülöp. De laatste avond aten we bij Ilona thuis. Als aandenken aan de vriendschap van 20 jaar kreeg zij een fotocollage op canvas. Hoewel de IJslandse aswolk nog even roet in het eten dreigde te gooien, vloog iedereen zonder problemen terug. Het was een geweldige reis!

Henriëtte van den Broek